Maandagavond 27 maart hebben Roel During en Jeroen Kruit van de Wetenschapswinkel van de Wageningen University & Research voor de raadsleden van de Gemeente Ede een presentatie gehouden over Natuurlijk kapitaal in projectontwikkeling met een bijbehorende brochure. Dit is het resultaat van betrokkenheid van de SME en de grote inzet van enkele bewoners met als trekker Wilma Verburg, tegen de kap van de laatste 2 monumentale eiken op het ENKA-terrein. De kap ging door, maar die leidde tenslotte wel tot dit een onderzoek om tot andere oplossingen te komen om groen kapitaal en groene monumenten een volwaardige plaats te geven bij projectontwikkeling.
In de nieuwe ENKA-wijk te Ede stonden twee eikenbomen als laatste getuigen van de tijd waarin het terrein nog bos was. Voor de twee eiken was in het nieuwbouwprogramma echter geen plaats meer.
Dit heeft aanleiding gegeven voor een onderzoek van de Wetenschapswinkel naar de wensen van huidige en toekomstige bewoners van nieuwbouwwijken.
Uit het onderzoek bleek dat het de bewoners niet enkel te doen is om het redden van de twee eiken. Voor de bewoners blijkt ook de principiële kwestie van het rekening houden met bomen, of ruimer geformuleerd met het natuurlijk kapitaal, bij aanvang van de plannenmakerij. In de aanvraag bij de Wetenschapswinkel staat het als volgt geformuleerd: “Het zou mooi zijn als er een soort instrumentarium beschikbaar kwam waarmee vooral richting planontwikkelaars in gemeenten en bij projectontwikkelaars in een zeer vroeg stadium het belang van bomen zou kunnen worden veiliggesteld.” Hoewel er al aandacht is voor erfgoed, natuurinclusieve architectuur, en energieneutraal bouwen, ontbreekt het nog aan aandacht voor een natuurinclusieve projectontwikkeling. Ongetwijfeld spelen gelijksoortige problemen op veel andere plaatsen.
In de brochure wordt gewezen op het belang van het bieden van ruimte aan zelforganiserende gemeenschappen en natuurinclusieve ontwerpoplossingen in een verbindende structuur tussen Ede en de Veluwe. Deze ontwerpen laten een scherp contrast zien met de plannen zoals die door de projectontwikkelaar worden opgesteld met als uitgangspunt het zo kosteneffectief mogelijk realiseren van bouwvolumes en woonomgevingen. In de brochure wordt er voor gepleit de focus om te draaien: van geld naar gezondheid, en gebaseerd op het ideen dat welzijn en levenskwaliteit alleen worden bereikt als je je ontwerpen verbindt met de natuur en het geërfde landschap en geschiedenis, dat is wat zorg dragen betekent, en de enige manier om echt een duurzame leefomgeving en toekomst te creëren.
Het integreren van bestaande kwaliteiten van een terrein waar woningbouw zal gaan plaatsvinden is mogelijk, maar vraagt om belangrijke veranderingen van de huidige planpraktijken.