Onlangs schorste de Raad van State, op verzoek van de stichting Milieuwerkgroepen Ede (SME) en het Buurtcomité EBK, het bestemmingsplan “Ede, Elias Beeckmankazerne, nieuwbouw basisschool en gymzaal”. Hierdoor mag de gemeente Ede geen bouwvergunning afgeven voor de bouw van de school en loopt de herhuisvesting van de school vertraging op.
De reden waarom de Raad van State het bestemmingsplan schorste, is het ontbreken van een natuurvergunning voor de bouw van deze grote, regionale school pal naast Natura 2000-gebied. Een natuurvergunning wordt door de provincie afgegeven, als er voldoende maatregelen worden genomen om de impact van de bouw van een dergelijke school en het gebruik ervan (grote toename autoverkeer onder andere) op de natuur te compenseren.
De gemeente Ede heeft samen met de provincie Gelderland geprobeerd om aan te tonen dat de algemene natuurvergunning voor de kazerneterreinen uit 2015 ook zou gelden voor de bouw van deze school op die plek. Daarmee was de rechter het niet eens en daarom schorste de rechter het bestemmingsplan. Volgens de Raad van State geldt de natuurvergunning alleen voor de woningbouw op de kazerneterreinen.
Met dit besluit bevestigde de Raad van State haar uitspraak van 28 december 2022 waarbij het bestemmingsplan werd vernietigd die de bouw van het World Food Center (WFC) mogelijk moest maken. Ook toen oordeelde de rechter dat de natuurvergunning voor de kazerneterreinen niet gold voor de bouw van het WFC, maar alleen voor woningbouw.
De wethouder denkt nu dat de rechter op andere gedachten is te brengen door extra natuuronderzoek te doen. De SME denkt dat een extra onderzoek geen verandering in het standpunt van de Raad van State zal brengen. Immers zowel in de WFC-zaak als in deze procedure heeft de gemeente alle mogelijke onderzoeken, brieven, mailtjes aan de rechter laten zien, waaruit zou moeten blijken dat de natuurvergunning ook voor de school zou moeten gelden. De rechter werd daardoor niet overtuigd en heeft het bestemmingsplan dus geschorst.
Als het niet lukt om de Raad van State met een nieuw onderzoek te overtuigen, wil de wethouder een nieuwe natuurvergunning gaan aanvragen door stikstofruimte elders te kopen. Dat heet extern salderen. Echter om dat te mogen doen, gelden heel zware voorwaarden. Bij intern en extern salderen moet getoetst worden aan het additionaliteitsvereiste. Hiermee wordt getoetst of vrijgekomen stikstofruimte niet nodig is om verslechtering van de natuur in Natura 2000-gebieden te voorkomen.
Dit betekent dat de gemeente zal moeten aantonen dat de ingekochte stikstofruimte niet nodig is om de verslechtering van de natuur in Natura 2000-gebieden Veluwe en Binnenveld tegen te gaan. Als die stikstofruimte wel nodig is voor de natuur, mag deze dus niet gebruikt worden voor de bouw van een grote school naast Natura 2000-gebied. Aangezien algemeen bekend en erkend is dat de natuur in deze Natura 2000-gebieden er slecht aan toe is en er op korte termijn geen uitzicht op structurele verbetering is, zal extern salderen niet worden toegestaan door de rechter.
Dat is dus ook een doodlopende weg en zal alleen maar nog meer vertraging opleveren. Je zou denken dat het tijd wordt dat de wethouder met de bezwaarmakers contact opneemt om te bekijken hoe aan onze bezwaren tegemoet kan worden gekomen en of er wellicht een compromis mogelijk is. Waarom gebeurt dit eigenlijk niet?
Jeannet Hubbeling
voorzitter SME